Müstakil bir mesken çatısında güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi kurulması :
Lisanssız elektrik üretimine ilişkin ilgili mevzuat kapsamında üretim tesisi kurmak isteyen bir gerçek veya tüzel kişi 150 m2’lik meskenin çatısının, yaklaşık 105 m2’sinin güneşe baktığını tespit ederek, çatının bu bölümüne güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kurmaya karar vermiştir. 1 kW gücünde bir üretim tesisi için 7 m2’lik bir alan gerektiği varsayımı ile evinin çatısına fotovoltaik güneş paneli kullanılarak 15 kW kurulu gücünde, güneş enerjisi tesisi kurulabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Söz konusu üretim tesisinin kurulup işletmeye alındığını varsayalım. Üretim tesisinin günde 7 saat ışınım aldığı kabulüyle tesiste günde; 7 x 15 kW= 105 kWh elektrik enerjisi üretilebileceği sonucuna ulaşılır. Meskenin günde 10 kWh elektrik enerjisi tükettiği varsayılırsa, o gün için saatlik mahsuplaşma yapıldıktan sonra sisteme; 105 – 10 = 95 kWh ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi verilecektir. Bir sonraki gün havanın bulutlu olduğu ve ışınımın az olduğu varsayımıyla; güneşin ışınım süresinin 4 saat olduğu kabul edilirse o gün tesiste; 4 x 15 = 60 kWh elektrik enerjisi üretilir. Gün içinde meskenin elektrik tüketiminin arttığını ve o gün toplam 15 kWh elektrik enerji tüketildiğini düşünelim. Bu durumda saatlik mahsuplaşma yapıldıktan sonra sisteme o gün; 60 – 15 = 45 kWh ihtiyaç fazlası enerji verilmiş olur.
Buna göre her iki gün için de; güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi için kWh başına ödenen 13,3 ABD Dolar Cent destek bedeli ödemesi üzerinden destekleme tutarını hesaplayalım:
1 inci gün: 95 kWh x 0,133 ABD$/kWh x 1,99 TL/ABD$ = 25,24 TL
2 nci gün: 45 kWh x 0,133 ABD$/kWh x 1,99 TL/ABD$ = 11,91 TL
Her iki bedelden Dağıtım Sistem Kullanım Bedeli (DSKB) ve diğer bedeller ayrıca ödenerek her iki durumun da bir ay için onbeşer gün devam ettiğini düşünelim. Bu durumda aylık toplam;
(15 x 95) + (15 x 45 ) = 2.100 kWh enerji ve
2.100 x 0,133 x 1,99 = 555,81 TL
Ayrıca DSKB olarak 2.100 kWh x 1,26 Krş/kWh[1] = 26,46 TL dağıtım şirketine ödenir.
Bu durumda ilgili kişi sistem kullanım bedeli hariç olmak üzere;
555,81 – 26,46 = 529,35 TL gelir elde eder.
Bu kişinin ayın birinci 15 günü boyunca günlük 10 kWh ve ikinci 15 günü boyunca günlük 15 kWh elektrik enerjisi tükettiği de hesaba katılmalıdır. Bu hesap sonucunda meskende aylık; (15 x 10) + (15 x 15) olmak üzere aylık toplam 375 kWh elektrik enerjisi tüketildiği sonucuna ulaşılır. Bu kişi üretim tesisi kurmamış olsaydı, meskende tüketilen elektrik enerjisini ilgili tedarik şirketinden temin edecekti. Buna göre söz konusu meskenin elektrik enerjisi faturası için aylık; 375 kWh x 36 Krş/kWh[2] = 135 TL elektrik enerji ödeme yapılmış olacaktı. Sonuç olarak ilgili kişinin;
– İlgili tesisisin yatırım ve işletme maliyetleri ihmal edilmek kaydıyla,
– 529,35 TL destek ödemesi alacağı,
– 135 TL tutarında elektrik faturasını da ödemeyeceği göz önünde bulundurulursa aylık toplam;
529,35 + 135 = 664,35 TL tutarında kazanç elde edeceği sonucuna ulaşılır.
Apartman çatısında güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi kurulması :
Lisanssız elektrik üretimine ilişkin ilgili mevzuat çerçevesinde tüketim bileştirme uygulaması kapsamında aralarından bir kişiyi yetkilendirerek güneş enerjisine dayalı elektrik enerjisi üretim tesisi kurmak isteyen apartman sakinlerinin olduğunu varsayalım. Apartmanın toplam 600 m2 çatı alanına sahip olduğu, fakat güneşe bakan yönünün 300 m2 olduğu ve dolaylı aydınlanan yerlerle birlikte 350 m2 çatı alanının fotovoltaik (PV) panel uygulamasına uygun olduğunu varsayalım. 1 kW kurulu gücünde PV için 7 m2 alan gerektiği düşünülerek, söz konusu çatıda toplam 50 kW kurulu gücünde PV’ye dayalı elektrik üretim tesisi kurulabileceği sonucuna ulaşılır.
İlgili üretim tesisinin kurulup işletmeye alındığını varsayalım. Üretim tesisinin bir gün içinde 7 saat elektrik üretebildiğini varsayarsak bir gün içinde tesiste; 7 x 50 kW = 350 kWh elektrik enerjisi üretilebileceği sonucuna ulaşılır. Bir gün içinde bir dairede 10 kWh elektrik enerji tükettiği düşünülürse; 16 dairelik bir apartmanda bir günde 160 kWh elektrik enerji tüketilir. Bu durumda saatlik mahsuplaşma sonucunda; 350 kWh üretim, 160 kWh tüketim ile sisteme günde; 350 – 160 = 190 kWh ihtiyaç fazlası elektrik enerji verilmiş olacaktır. Bir sonraki gün havanın bulutlu, ışınımın az olduğu varsayımıyla üretim tesisinde 4 saat üretim yapılabildiği kabulüyle tesiste günlük; 4 x 50= 200 kWh elektrik enerjisi üretilecektir. Gün içinde elektrik tüketiminin arttığını ve daire başına günlük 15 kWh elektrik enerjisi tüketildiğini varsayarsak günlük toplam; 16 x 15 = 240 kWh elektrik enerjisi tüketilir. Bu durumda saatlik mahsuplaşma soncunda; 200 – 240=- 40 kWh, yani sistemden 40 kWh elektrik enerjisi çekilmiş olacaktır. Bu iki durumun her ikisinin de ayda onbeşer gün devam ettiğini düşünelim. Güneş enerjisi için ödenen 13,3 ABD Dolar Cent destek bedelini ve görevli tedarik şirketinden mesken için temin edilen elektrik enerji fiyatının 36 Krş/kWh[3] olduğunu dikkate alarak hesap yapalım:
1 inci gün: 190 kWh x 0,133 ABD$/kWh x 1,99 TL/ABD$ = 50,28 TL destek ödemesi,
2 nci gün: – 40 kWh x 36 Krş/kWh = 14,40 TL mesken enerji bedeli
Her iki durumunda 15’er gün sürdüğünü düşünelim.
1 nci gün durumu: 190 x 15 = 2.850 kWh
2.850 kWh x 0,133 ABD$/kWh x 1,99 TL/ABD$ = 754,31 TL (alacak)
2.850kWh x 1,26 Krş/kWh = 35,91 TL DSKB ödemesi, bu durumda net olarak;
754,31-35,91 = 718,40 TL gelir elde edilir.
2 nci gün durumu: 40 x 15 = 600 kWh x 36 Krş/kWh = 216 TL (borç)
Bu durumda ilgili kişiye 718,40 TL destek bedeli ödemesi yapılır ve 216 TL abonelik enerji bedeli borcu olduğu görülecektir. Kişinin 718,40 – 216 = 502-40 TL aylık gelir elde edeceği bulunur.
Ancak bu kişilerin kendi üretimlerinden kullandıkları enerji bedelini de hesaplamak gerekecektir. Buna göre; 15 x 160=2.400 kWh üretimden elektrik tüketimi yapıldığı bulunacaktır. Üretim yapılmıyor olsaydı, bu enerji için kWh başına 36 Krş enerji bedeli ödeneceği varsayımıyla; 2.400 kWh x 36 Krş = 864 TL tutarında elektrik faturası ödemesi yapılacaktı.
Sonuç olarak bu kişilerin;
– Yatırım ve işletme maliyetleri ihmal edilmek kaydıyla,
– 502,40 TL destek ödemesi alacağı, 864 TL tutarında elektrik faturası ödemeyecekleri dikkate alınırsa aylık toplam;
502,40+864= 1.366,40 TL gelir elde edilecektir.
sonucuna ulaşılır.